Friday, April 3, 2009

INSUIHKHAWM NAN THU TLEM

Thuhma
Insuihkhawm zai rel kan tum a nih chuan lungruallo, ngaihdan hran nei, tihdan phung in ang lo, hma hran la pawl pakhat ai a tam kan awm tih a chiang a. Tunah hi chuan kan Mizo khawvel zimte a insuihkhawmna lam kan thlur bik dawn a ni.
Zofate Insuihkhawm nan Thu Tlem
Keimahni mai a awm lova kan thenawm unaute nen inzuihkhawm kan duh tak tak a nih chuan lehlam lehlam in chan tawk kan neih a tul tih kan hriat a pawimawh a. Kan huang a zau zawk nan a kan sumlu capital anga kan ngaih theih a pawimawh hle ang.

1. Tum Thuhmun Hmachhawp Neih
Group pahnih insuihkhawm tur chuan beiseina thuhmun emaw tum thuhmun emaw kan neih a ngai. Kan tan tlana kan sual chhuah tur Tum Thuhmun kan neih a, Lungrualna leh thawhhona chu pawl pahnihte thawh ho dan (strategy) a nih ve ve hunah chauh kan insuihkhawm tak tak thei ang. Pentecost ah pawh an lungrual hnuah chauh Thlarau Thianghlim an chan kha (Acts 2:1).

2. Egocentric Thought Dahbo
Rawngbawl sak tur ni lova, rawngbawl tura lo kal Isua zuitu te hian KEI kan in tihna kan dahbo a ngai thin. Kan duhzawng ringawt chawi vawng lova kan tanghma haina rilru kan dah bo theih hunah Pathian khawngaihna kan chang thei ang. Chu chuan kan mitte tivar in insuihkhawm thiamna te min pe dawn a lo ni. Chumi kan thiam hma chu Mizo in Zomi nih a duh lovanga Zomi in Mizo nih a duh bawk hek loving.

3. Hmangaihna Thinlung Neih
Roreltu leh mi hausa dinhmun an chuan hmangaihna thinlung neih a awl thin. Mahse chu hmangaihna erawh chuan kan ho theih leh kan tanpui duh tute bak a huam zo thin lo. Insuihkhawm duhtu chuan a thu tawmpui lo tu leh ngaihdan dang deuh neitu pawh hmangaihna thinlungin a tawhpui thei tur a ni.

4. Intluktlanna Pawm
Intluktlanna hi kan duh theuh a, mahse kan thuneihna leh chanvo awmsa erawh mi dang sem kan harsat theuh avang hian insuihkhawm hi a har phah thin. Pawl pahnih insuihkhawm tur chuan thuneihna leh chanvo te thlenga kan in sem tawn a kan in tawm theih hunah chiah insuihkhawm zai kan rel tak tak thei ang. “Kan in suihkhawm ang a, ka thu thu in awm rawh aw,” kan tih chung chuan lungrual tak a insuihkhawmna chu kan hlawhtling mawh viau in a rin awm.

5. Unity in Diversity
Mi dangte danglamna kan hmu mawi thei lo a nih pawhin anmahni dang lam dan ang anga kan pawm thiam a pawimawh. Mahni hnam lam chauh mawi ti tlat mi kan nih chuan kan hnam lam kha midang hmuhah a mawi loh phah thei hial zawk a sin. Tihdan in ang lo tak tak, nunphung dang dang leh ngaihdan hran hran kan awmho tal tal a, ro khat kan rel tlan theih hunah chiah insuihkhawm chakna leh mawina chu kan hmu thei ang.

6. Mi Chi hrang hrang khung khawm thiam (Eph. 4:12-16)
Insuihkhawma thawhhona hmala tur chuan mi zia hrang hrang, thiam zawng in anglo tak tak leh vei zawng dang dang kan awmkhawm thiam hmasak a tul a ni. Chu chuan pawl hmalakna a ti chak mai ni lovin a ti changtlung ang a, chu thawhhona ah chuan mi tin kan leng za thei ang.

7. Remna Siamtu nih
Mi tam tak chuan buaina awm lo hi peace/remna emaw kan ti thin. Remna dik tak chu mi tin lung si taka an lengza hi a ni. Remna vawngtu (Peace Keeper) chuan buaina a awm dawn ai chuan rilrem em em anga a tawrh ngawt ngawt chan a awm fo. A chak zawk pawhin kan tihdan thin a ni tih changchawia ngaihdan thar pawm loh bur leh thlak thiang lo tluka ngai in chakna an lekkawh duh thin. Insuihkhawm duh tak tak tur chuan remna vawngtu (peace keeper) mai ni lova Remna Siamtu (peace maker) nih a tul a ni. Chu chuan tihdan phung a innghat mai lovin khawvel her ang zela ngaihdan thar lo chhuak te pawh mitin lungsi taka an len za theih nan a ngaihtuah(consider) tel ngei ngei tur a ni. Chu chuan pawl hmasawnna tur ngaihdan thar a siam ang a, pawl chakna tur hmalakna kawng dik a hmuh fiah tir thei ang.

Tlang Kawmna
Insuihkhawm hi keini zofate tih makmawh leh kan thiam hleihtheih loh thil a ni. Bristish colonial rule in min lo then darh hnuah pawh Sap leh Kawl ten divide and rule policy a tun thleng min vai hi kan hre thiam hlei thei lo. Unau min in hauh tir mai ni tawh lovin, hmelma en takin min in en tir tawh a nih hi. Thangthar ten chu chu hrethiamin kan chanthat nan a unaute hua mai lovin unaute zawng chhuaka tanho dan kawng i zawng zel zawk ang u. Zofate hi kan vai pawhin in-nghir-ngho tham kan la awm bawk si lova.

1 comment:

  1. Pawih hnam mi, pasaltha Sangvunga Chawnhlun , Chhunchung lal chhungkaw thlah ka ni a, Hualngo ho leh kan pi leh pu te indo chanchin vel chu hriat a chakawm khawp mai.

    ReplyDelete